21/12/2023
Cách cung cấp đủ nước cho heo?
Có một nguồn nước sạch cung cấp liên tục là một vấn đề vô cùng quan trọng trong chăn nuôi heo và ở nhiều quốc gia thì đó là một điều kiện mà luật pháp quy định.
Các nghiên cứu được đăng trên tạp chí BPEX đã hướng dẫn; giải thích các vấn đề về việc làm thế nào để thiết lập được hệ thống nước, cần bao nhiêu nước cho trang trại của bạn và chất lượng của nước như thế nào.
Việc thiếu nước nghiêm trọng có thể dẫn đến heo chết; thậm chí mất nước với số lượng nhỏ có thể dẫn tới giảm lượng thức ăn thu nhận, tăng trọng trên ngày giảm, chuyển đổi thức ăn kém hơn, giảm sản lượng sữa và trọng lượng cai sữa thấp.
Khi hiệu suất của vật nuôi giảm thì vấn đề về thức ăn thường được điều tra đầu tiên mà bỏ qua việc kiểm tra lại nguồn nước.
Ở nước Anh, đây là một vấn đề liên quan đến pháp luật mà ở đó tất cả các vật nuôi được tiếp nhận nguồn nước chất lượng tốt. Phúc lợi của động vật nuôi quy định năm 2007 và các khuyến nghị cho vật nuôi: "Heo trên hai tuần tuổi phải có quyền sử dụng liên tục một lượng nước vừa đủ và sạch".
Sử dụng nguồn nước như thế nào
- Đảm bảo mật độ vật nuôi và vị trí uống nước (bảng 1)
- Nên có nhiều hơn một vòi nước trong một ô chuồng để tránh trường hợp vòi nước bị hỏng hoặc nhiều heo trong chuồng cùng khát nước.
- Hằng ngày kiểm tra vòi nước để đảm bảo bảo đủ nước và sạch sẽ.
- Kiểm tra tốc độ dòng chảy của mỗi vòi nước và khoảng cách giữa các lần sử dụng vòi nước. Đây là một nhiệm vụ cần một chút thời gian của bạn và một số dụng cụ đơn giản như bình đo lớn, một chiếc đồng hồ. Kiểm tra hoạt động của vòi uống trong 30 giây và đo lượng nước thu được. Nhân đôi kết quả để biết được tốc độ dòng chảy (Lít/phút) (bảng 2).
- Kiểm tra tốc độ dòng chảy của nước sẽ đưa ra được sự khác biệt giữa khu vực gần và xa nguồn cung cấp nước. Sự khác biệt đáng kể giữa tốc độ dòng chảy của vòi uống gần nguồn nước và vòi uống xa nguồn nước có thể chỉ ra được sự tắc nghẽn trong ống dẫn nước hoặc áp lực của nước.
- Áp lực nước có thể bị ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố như: đường kính của ống dẫn nước và vòi uống; bộ lọc bị bẩn, chất bẩn trong đường ống; chiều cao của nguồn nước.
- Vòi uống phải đặt ở vị trí thích hợp để đảm bảo heo có thể uống được (bảng 3). Trong một ô chồng, vị trí của vòi nước phải đảm bảo tất cả các con heo đều có thể sử dụng được kể cả những con bé nhất hay lớn nhất trong đàn.
- Vòi uống phải bố trí để heo dễ dàng sử dụng sau khi ăn, khoảng cách lý tưởng là cách máng ăn 1 - 2 m.
- Dễ dàng và nhanh chóng tiếp cận với vòi uống là điều cần thiết để tránh mất nước.
- Heo ăn thức ăn ướt phải đảm bảo có nguồn nước sạch riêng biệt.
- Đảm bảo tránh lãng phí nước và sửa chữa đường ống bị rò rỉ kịp thời bởi vì đường ống hỏng sẽ làm tăng thêm lượng bùn đất vào nước.
- Có thể thiết lập một mô hình hệ thống nước cơ bản để có thể giám sát nguồn cung cấp nước và những thay đổi hệ thống khi cần thiết ví dụ như xác định điểm rò rỉ, tắc nghẽn, sửa chữa chuồng trại ...ngoài ra còn có thể theo dõi được sự thay đổi mức thu nhận nước của heo khi thay đổi thức ăn, tăng hoặc giảm nhiệt độ chuồng, dịch bệnh...
- Các thử nghiệm đã chỉ ra rằng khi dịch bệnh bùng phát thì sự thay đổi về tiếp nhận nước uống sẽ rõ ràng và nó xảy ra trước khi có dấu hiệu lâm sàng.
Bảng 1: Yêu cầu về nước
| Hệ thống | Yêu cầu tối thiểu ( heo xuất chuồng) |
| Núm uống (ăn hạn chế)< | 1 cái cho 10 heo |
| Núm uống (ăn tự do) | Núm uống (ăn tự do) |
| Máng uống (ăn hạn chế) | 1 cái cho 20 heo |
| Máng uống (ăn tự do) | 1 cái cho 30 heo |
| Không gian máng uống | 30 cm/25 heo |
Bảng 2: Nhu cầu nước hằng này và tốc độ dòng nước tối thiểu cho trọng lượng khác nhau của heo
| Trọng lượng heo (kg) | Ước tính nhu cầu hằng ngày (lít) | Tốc độ nước tối thiểu trên một núm uống (l/phút) |
| Mới cai sữa | 1,0 – 1,5 | 0,3 |
| Cai sữa đến 20 kg | 1,5 – 2,0 | 0,5 – 1,0 |
| 20 kg đến 40 kg | 2,0 - 5,0 | 1,0 – 1,5 |
| Xuất chuồng đến 100 kg | 5,0 – 6,0 | 1,0 – 1,5 |
| Nái và nái hậu bị (nái chờ phối, nái chửa) | 5,0 – 8,0 | 2,0 |
| Nái và nái hậu bị (cho con bú) | 15 - 30 | 2,0 |
| Heo đực | 5,0 – 8,0 | 2,0 |
| Khối lượng heo (kg) | Chiều cao(mm) | Chiều cao (inch) |
| 7 – 8 | 250 – 350 | 10 – 14 |
| 19 – 35 | 350 – 450 | 14 – 18 |
| 35 – 60 | 500 – 600 | 20 – 24 |
| 60 – 95 | 600 – 750 | 24 – 30 |
| Nái hậu bị | 750 | 30 |
| Nái /heo đực | 800 - 950 | 32 - 38 |
Chất lượng nước
Nguồn cung cấp nước cho heo nên phù hợp với điều kiện của trang trại và vấn đề vệ sinh là một yếu tố quan trọng.
- Nước trong bể chứa và đáy bể nên được kiểm tra thường xuyên để làm sạch khi cần thiết.
- Bể chứa nước phải được che đậy tránh gây ô nhiễm.
- Đường ống dẫn nước, vòi uống, bể chứa nước phải được làm sạch thường xuyên và được kiểm tra dòng chảy qua các vòi uống.
- Thường xuyên kiểm tra hệ thống đường ống bằng cách kiểm tra chất cặn trong nước tại mỗi vòi uống.
- Vi sinh vật, các yếu tố vật lý, hóa học có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước chính vì vậy nếu có bất kỳ nghi ngờ về chất lượng thì nên lấy mẫu, phân tích.
- Nước từ nguồn giếng khoan cũng nên thử nghiệm định kỳ.
0221.627.0234